Đại tá Nguyễn Thanh Doai, sinh năm 1940 tại thôn Kinh Châu, xã Châu Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình. Với ông, thơ là những lời tự sự từ đáy lòng, là sự sẻ chia, lời tâm sự của một người con xa quê đối với cha mẹ, gia đình và quê hương yêu dấu.
Cuộc đời Đại tá, nhà thơ Nguyễn Thanh Doai là hành trình theo chiều dài của đất nước. Năm 13 tuổi ông làm liên lạc cho bộ đội huyện, rồi vào học Trường Thiếu sinh quân. Năm 1954, hòa bình lập lại, ông về địa phương tiếp tục học tập và trở thành thầy giáo dạy học. Ngỡ đã theo nghiệp cầm phấn, nhưng khi giặc Mỹ đánh phá miền Bắc, ông rời bục giảng, xa các em học sinh tham gia lực lượng vũ trang tỉnh Quảng Bình. Ông là một trong 7 trinh sát được huấn luyện chuẩn bị cho kế hoạch “địch đổ bộ vào Khu 4”. Năm 1971, ông vào chiến trường Tây Nguyên và Khu 5 công tác.
Năm 1976 khi đất nước thống nhất, ông công tác ở Sở Công an TPHCM. Năm1990 ông chuyển sang làm việc tại Cục Bảo vệ nội bộ An ninh Kinh tế và Văn hóa (Bộ Công an). Năm 2001, về hưu với quân hàm Đại tá, ông tích cực tham gia hoạt động hội đồng hương. Với trách nhiệm Phó Chủ tịch Hội đồng hương tỉnh Quảng Bình tại TPHCM, kiêm Chủ tịch Hội đồng hương hai huyện Tuyên - Minh Hóa, ông đã dành nhiều công sức, tình cảm cho bà con đồng hương Quảng Bình. Nay đã ngoài 80, nhà thơ “trẻ” Nguyễn Thanh Doai điền viên bên con cháu và những vần thơ là người bạn tri kỷ khi tuổi về già.
Từ tấm bé đã xa nhà, xuất thân là người thầy giáo, với ông nỗi nhớ quê hương, gia đình người thân luôn canh cánh trong lòng. Có lẽ vậy, những vần thơ của ông là những khúc hoài niệm về gia đình, làng quê. Như lời của nhà xuất bản khi giới thiệu tập thơ “Khúc hát xa quê”: Chìm đắm trong nỗi nhớ quê, tác giả “Khúc hát xa quê” cất lời để hòa mình cùng trời đất! Ông đã tìm ra quy luật giản đơn mà tồn tại hàng ngàn năm nay để làm phương châm sống của mình.
Trên Trời và dưới Đất
Ở giữa là chúng ta
Sống sao cho hài hòa
Để Ta là Hoa của Đất
Nhưng dẫu anh là ai, dù sống ở đâu cũng phải luôn nhớ về công ơn sinh thành của mẹ cha, nhớ về quê hương-nơi mỗi người đã được sinh ra và được lớn khôn.
Trang Văn nghệ chủ nhật xin giới thiệu chùm thơ của Đại tá, nhà thơ Nguyễn Thanh Doai rút ra từ tập “Khúc hát xa quê”- NXB Lao Động:
Cội nguồn
Sông có nguồn, nước có cội
Day dứt với quê nhà
Mẹ Cha và Ngoại-Nội
Cội nguồn của chúng ta
Dù cách mấy ngàn xa
Ta luôn hướng về bên Cha Mẹ
Để tri ân hai đấng sinh thành!
Trên Trời và dưới Đất
Trên Trời và dưới Đất
Ở giữa là chúng ta
Sống sao cho hài hòa
Để Ta là Hoa của Đất
Trời sẽ xanh không có Phong Ba
Đất sẽ ngạt ngào Hương Hoa
Là khi ta hòa mình cùng Trời Đất.
Nhớ quê lòng mãi vơi đầy
Hương bưởi quê nhà thơm gió thoảng
Sông Gianh ơi nhè nhẹ mái chèo đưa
Trăng treo đầu núi soi đồng vắng
Thổn thức miên man tiếng vọng về!
Hạt sương lấp lánh ngắm trăng khuya
Lèn cao rừng rậm gió lùa đằng Tây
Đèn ai hiu hắt tối nay
Vọng vang đập lưới, đan dày dưới sông
Trăng ai răng rắc đầu làng
Đồng dâu gió lướt qua mau
Vầng dương chói đỏ đằng Đông
Lòng nghe xao động “ầu ơ” thưở nào.
Xào xạc đồng ngô át tiếng ve
Gió Lào hắt nắng xốn xang lòng người
Trâu nằm nhai cỏ dưới lùm cây
Bến đông hụp lặn biết bao người
Rộn ràng dồn rập tiếng trống khua
Khắp ngã đường thôn tiếng trẻ đùa
Sân đình vang vọng tiếng trống chầu
Đàn bầu hòa tiếng mẹ ca câu thương nhớ!
Xa quê lòng mãi nhớ trông
Nhớ từng ngõ ngách đường thông lối về
Nhớ sao bao mối tình quê
Nuôi ta bao nỗi sớm khuya ngọt bùi!
Nhớ quê lòng lãi ngậm ngùi
Mưa dày nắng giãi vơi đầy lòng ta
Nhớ quê nhà, nhớ mẹ cha!
Lòng ta thao thức can qua tháng ngày
Nhớ quê lòng mãi vơi đầy.
*************-*************
Văn Hoàng (Phụ trách, thực hiện)
